سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور چندی پیش اعلام کرد که در رویکرد نوین خود، انجام مطالعات تفصیلی در ۳۰ منطقه دارای ظرفیت ژئوپارک را برنامه‌ریزی می‌کند و همین موضوع امیدواری علاقه‌مندان به ثبت ژئوپارک سهند در زمانی محدودتر را افزایش داده و مورد استقبال مسئولان محلی قرار گرفته است.
به گزارش روز چهارشنبه ایرنا اعضای کارگروه ژئوپارک مراغه که در حال طراحی ساختار، جلب مشارکت بخش خصوصی و افتتاح دفتر برای دبیرخانه دائمی ژئوپارک سهند هستند، این رویکرد سازمان زمین‌شناسی را میانبری برای رسیدن به اهداف کارگروه به شمار می‌آورند.
آنان در مرحله نخست ۳۶ ژئوسایت در مناطق مختلف این شهرستان را لیست کرده‌اند اما شناسایی کامل ظرفیت‌ها به انجام مطالعات تفصیلی نیاز دارد و در صورتی که این مطالعات از سوی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور انجام شود، گام نخست و موثر برای ثبت ژئوپارک سهند برداشته خواهد شد.
اولویت‌دار بودن مراغه به سازمان زمین‌شناسی اعلام می‌شود
معاون استاندار آذربایجان‌شرقی و فرماندار شهرستان ویژه مراغه به عنوان رئیس کارگروه ژئوپارک سهند می‌گوید: پس از شنیدن این خبر در حال تنظیم و ارسال نامه‌ای به سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور و همچنین دفتر شمال‌غرب این سازمان هستیم تا اولویت‌دار بودن مراغه در مقایسه با سایر مناطق کشور را به صورت رسمی اعلام کنیم.
«داود اسدیان» با بیان اینکه برای همکاری با کارشناسان سازمان زمین‌شناسی در زمینه‌های مختلف آمادگی کاملی در سطح شهرستان وجود دارد، اظهار داشت: اولویت‌دار بودن ثبت ملی و بین‌المللی ژئوپارک سهند را کارشناسان مختلف از جمله «علیرضا امری‌کاظمی» از ارزیابان بین‌المللی یونسکو نیز تایید کرده‌اند.
مراغه از ظرفیت قطعی برای ثبت ژئوپارک جهانی برخوردار است
عضو شورای عالی ژئوپارک‌های یونسکو و مدیر ژئوپارک قشم می‌گوید: مراغه با برخورداری از قابلیت‌های تاریخی، فرهنگی، طبیعی و میراث ناملموس، از ظرفیتهای قطعی ایران برای معرفی به عنوان ژئوپارک جهانی است.
«علیرضا امری کاظمی» که به تازگی ژئوپارک سهند را در شانزدهمین کنفرانس ژئوپارک‌های اروپایی به میزبانی شهر «وربانیا»ی ایتالیا معرفی کرد، به خبرنگار ایرنا گفت: ما کمتر نقطه‌ای را در سطح جهان داریم که در این گسترده و ابعاد، از این تنوع بالای زمین‌شناسی و میراث ناملموس فرهنگی برخوردار باشد و مهمترین ژئوسایت آن منطقه فسیلی است که ارزش جهانی دارد.
وی ادامه داد: در کنار آن ظرفیتهای تاریخی، اصالت، آداب و رسوم منطقه مراغه نیز بسیار اهمیت دارد و جاذبه‌های طبیعی سهند نیز یک ارزش افزوده بسیار چشمگیر برای آن به شمار می‌رود.
وجود منطقه فسیلی برای اثبات اولویت‌دار بودن مراغه کفایت می‌کند
رئیس اداره محیط زیست مراغه می‌گوید: وجود منطقه فسیلی مراغه که به بهشت فسیل‌شناسان جهان شهرت دارد، برای اثبات اولویت‌دار بودن مراغه در زمینه ثبت ژئوپارک کفایت می‌کند.
غلامرضا زارع که از دیرینه‌شناسان شاخه مهره‌داران است، در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: منطقه مراغه به واسطه کوه سهند از دیرباز مورد توجه محققان زمین‌شناسی بوده چنانکه از منطقه فسیلی موجود در دامنه‌های آن به عنوان بهشت دیرینه‌شناسان جهان یاد می‌شود.
وی ادامه داد: این منطقه به اذعان کارشناسان جزو پنج منطقه پراهمیت دارای فسیل‌های مهره‌داران جهان به شمار می‌رود و از نظر ذخیرگاه دیرینه‌شناسی و مطالعه جغرافیای دیرینه صفحه «اوراسیا» دارای اهمیت ویژه‌ای است تا جایی که با کاوش و استخراج جدید نمونه‌های موجود در سایت مراغه، می‌توان به معرفی بیش از پیش ظرفیتهای جهانی رسید.
به گفته وی فسیل حیواناتی که از منطقه فسیلی مراغه استخراج شده، به اجداد حیوانات امروزی در آفریقا تعلق دارد و همین موضوع مطالعات دیرینه‌شناسی در این کهن‌شهر را جذاب‌تر کرده است تا جایی که مرکز تحقیقات دیرینه‌شناسی کشور نیز مراغه استقرار دارد.
رئیس اداره حفاظت محیط زیست مراغه افزود: تراکم بالای فسیل‌ها، پراکنش وسیع لنزهای فسیل مهره‌دار در مساحت حدود ۴۰ هزار هکتار، تنوع بالای جانوری، دسترسی نسبتا آسان به لنزهای فسیل مهره‌دار و حفظ‌شدگی مناسب قطعات فسیلی در سایت مراغه نسبت به سایر سایت‌های فسیل‌های مهره‌داران جهان بر اهمیت این منطقه افزوده است.
شهرت جهانی منطقه فسیلی مراغه فرصتی برای ثبت ژئوپارک سهند
تاریخچه مطالعات روی سازند استخوان‌دار مراغه به سال ۱۸۴۰ میلادی بر می‌گردد؛ زمانی که یک بازرگان روسی فسیل‌های جمع‌آوری شده از مراغه را خرید و به دانشگاه «دورپات» فرستاد؛ پس از آن بود که پای دیرینه‌شناسان خارجی یکی پس از دیگری به مراغه باز شد و همین شهرت جهانی در حقیقت فرصتی برای ثبت ملی و بین‌المللی ژئوپرک سهند به شمار می‌رود.
همین مطالعه‌های دیرینه در حقیقت از یک سو فسیل‌های مراغه را به عنوان سفیران توسعه گردشگری به جای‌جای دنیا از جمله موزه تاریخ طبیعی پاریس فرستاد و از سوی دیگر راه را برای مطالعات بیشتر و معرفی این منطقه باز کرد تا جایی که از سال۱۳۸۰ شمسی ابتدا دفتر موزه تاریخ طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست با همکاری دانشگاه تبریز و سپس سازمان حفاظت محیط زیست(۱۳۸۴) با ورود به این عرصه در حقیقت به شکوفایی یکی از ظرفیتهای کم‌نظیر گردشگری کشور رونق بخشید.
اکنون نیز فرصتی طلایی برای نقش‌آفرینی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور و مسئولان محلی مراغه فراهم شده است تا از این ظرفیت مغفول برای توسعه گردشگری منطقه و چه بسا کشور استفاده شود.
نگاهی به تاریخ مطالعه‌های فسیلی در سطح جهانی نیز نشانگر این واقعیت است که فسیل‌ها ابتدا برای توسعه مطالعه‌های دیرینه‌شناسی و رشته‌های مرتبط از جمله اقلیم‌شناسی و در مرحله بعدی برای توسعه گردشگری به کار رفته‌اند.
با ثبت ژئوپارک سهند، فرصت‌های کاری جدیدی در منطقه ایجاد و تاریخ و فرهنگ منطقه به گردشگران معرفی می‌شود؛ همچنین علم و دانش و مطالعات منطقه‌ای در کنار اقتصاد محلی توسعه می‌یابد.
کارشناسان معتقدند وقتی این منطقه از سوی یک نهاد بین‌المللی به عنوان یک مرکز گردشگری معرفی شود، سرمایه‌گذراران حوزه گردشگری به مراغه روانه می‌شوند زیرا می‌دانند که طرح‌های گردشگری این منطقه مورد توجه جهانیان قرار می‌گیرد.
همچنین فرصتی برای مشارکت جوامع محلی در حفاظت از میراث طبیعی و زمین‌شناختی، برندینگ و تبلیغات مراغه در سطح جهانی و رونق اقتصاد محلی فراهم می‌شود و بر همین اساس نیز ایجاد و ثبت ژئوپارک سهند بدون‌شک یکی از راهکارهای توسعه پایدار مراغه به شمار می‌رود؛ فرصتی که مسئولان امر باید با تمام توان از آن بهره بگیرند تا یک ظرفیت مغفول به مرحله بهره‌برداری برسد.
برای نخستین‌بار و به صورت رسمی، طی سال ۱۳۸۹ و در کتاب «اطلس توانمندی‌های ژئوپارک و ژئوتوریسم ایران» نوشته «امری کاظمی» که توسط سازمان زمین‌شناسی کشور انتشار یافت، پیشنهاد قطعی برای ثبت ملی و جهانی ژئوپارک سهند به مرکزیت مراغه در این کتاب مطرح شد اما برخی از کارشناسان محلی نیز با بازدید از ژئوپارک قشم قبل از آن هم به فکر ژئوپارک سهند بودند.